Türkçe’de ‘Genel Ekipman Verimliliği’ anlamına gelen OEE’nin temel amacı şirketinizdeki makine ve ekipmanların performanslarının arttırılması için kontrol ve analiz yapmaktır. Operasyonlarınızdaki bir sorunu fark etmenize, üretim süresinin hangi yüzdesinin gerçekten verimli olduğunu belirlemenize ve kesinti ve arızaları düzeltmenize yardımcı olur; ilerlemeyi izlemek için size standart bir ölçü sunar.

Üretim verimliliğinizi arttırmak için, altı büyük kayıp olarak adlandırılan makine veya ekipmana dayalı üretkenlik kaybının en yaygın nedenlerini azaltmak veya tamamen ortadan kaldırmak asıl amaçtır. Bu altı kayıp, ‘Kullanılabilirlik’, ‘Performans’ ve ‘Kalite’ olarak üç ana OEE kategorisine ayrılmıştır.

Kullanılabilirlik Kayıpları

1. Ekipman arızası: Üretiminiz sırasında planlandığınız halde çalışmayan veya planlanmadığınız kesintilerin neden olduğu arızalardır. Makine arızaları, planlanmamış bakım durakları ve takım arızası yaygın örnekleridir.

2. Kurulum ve Ayarlamalar: Değişiklikler, makine ve takım ayarlamaları, planlı bakım, denetimler ve kurulum/ısınma süresi nedeniyle oluşan üretim kesintileridir.

 

Performans Kayıpları

1. Rölanti ve kısa kesintiler: Ekipmanınızın kısa bir süreliğine durduğu zamanlardır. Sıkışmalardan, akış engellerinden, yanlış ayarlardan veya temizlemeden kaynaklanabilir. Bu sorunlar genellikle operatör tarafından çözülür.

2. Düşük hız: Ekipmanınızın ideal döngü süresinden (mümkün olan en hızlı zaman) daha yavaş hızlarda çalışıyor olmasıdır. Zayıf yağlama uygulamaları, düşük kaliteli malzemeler ve kötü çevre koşulları nedeniyle yıpranmış veya kötü bakımlı ekipman, düşük hızın yaygın nedenleridir.

 

Kalite Kayıpları

1. Süreç kusurları: Hurdaya çıkarılan parçalar ve yeniden işlenebilecek parçalar da dahil olmak üzere üretimizden çıkan herhangi bir kusurlu parçayı ifade eder. Yanlış makine ayarları ve operatör veya ekipman hataları, süreç kusurlarının yaygın nedenleridir.

2. Düşük verim: Kararlı üretim elde edilene kadar başlangıçta yapılan arızalı parçaları ifade eder. Süreç kusurları gibi, bu da hurdaya çıkarılan parçalar ve yeniden işlenebilecek parçalar anlamına gelebilir. Azalan verim en sık değişikliklerden, yanlış ayarlardan ve makine ısınmaları sırasında ortaya çıkar.

 

 

OEE ve Verimlilik

OEE ile imalat verimliliğinizi ölçmek için ise birden çok yol bulunmaktadır. Doğru hesaplandığında ve yorumlandığında, üretiminizi önemli ölçüde maksimize edebilir.

– %100’lük bir OEE puanı, mükemmel üretim olarak kabul edilir; yani, hiçbir aksama süresi olmadan, yalnızca kaliteli parçaları mümkün olduğunca çabuk ürettiğiniz anlamına gelmektedir.

– %85’lik bir OEE puanı, üreticiler için dünya standartlarında kabul edilir ve uzun vadede aranan bir hedeftir.

 

– %60’lık bir OEE puanı, üreticiler arasında yaygın bir orandır ve iyileştirme için üreticinin önemli çözümlere ihtiyaç duyduğunu gösterir.

– %40’lık bir OEE puanı düşük olarak kabul edilir, ancak performansı izlemeye ve iyileştirmeye yeni başlamış üreticiler için anormal bir oran değildir.

Çoğu durumda, düşük bir puan, uygulaması kolay önlemlerle kolayca iyileştirilebilir!

Bu önlemlerin alınabilmesi için gereken standart OEE kriterlerini aşağıdaki gibi listeleyebiliriz;

Hedef: Gerçek zamanlı üretim hedefi,
Gerçek: Gerçek üretim sayısı,
Verimlilik: Hedefin gerçeğe oranı; üretimin ne kadar ilerisinde veya arkasında olduğunun yüzdesi,
Kesinti süresi: Her vardiya için planlanmamış tüm durma sürelerini içerir ve gerçek zamanlı olarak güncellenir,
Tam üretken zaman: Tüm kayıplar çıkarıldıktan sonraki üretim süresi,
Planlanan üretim süresi: Ekipmanınızın veya sisteminizin üretim sırasında beklenen toplam süresi,
İdeal devir süresi: Bir parça üretmek için gereken süre,
Çalışma süresi: Sisteminizin üretim için planlandığı ve çalıştığı süre,
Toplam sayım: Kusurları olanlar da dahil olmak üzere üretilen tüm parçaların toplamı,
İyi sayım: Kalite kontrol standartlarını karşılayan parçaların üretimi,
İyi parçalar: Standartlara uygun ve yeniden yapılması gerekmeyen parçalar,
Kalite: Yeniden işlenmesi gerekenler de dahil olmak üzere kalite kontrol standartlarını karşılamayan üretilmiş parçaları ifade eder. Kalite = İyi sayım / Toplam sayım olarak hesaplanır.
Performans: Üretimde yavaşlama veya kısa kesinti sayısını dikkate alır. OEE açısından mükemmel bir performans puanı, işleminizin mümkün olduğunca çabuk çalıştığı anlamına gelir. Performans = (İdeal döngü süresi X Toplam sayım) / Çalışma süresi olarak hesaplanır. Kullanılabilirlik: Planlanan ve planlanmamış durma süresini dikkate alır. Mükemmel bir kullanılabilirlik puanı, operasyonunuzun planlanan üretim sürelerinde sürekli olarak çalıştığı anlamına gelir. Kullanılabilirlik = Çalışma süresi / Planlanan üretim süresi olarak hesaplanır.

 

OEE Hesaplama

Üretim verimliliğinizdeki artışı gözlemlemek ve ilerlemenizi kontrol edebilmek için OEE’Yİ hesaplamanın iki ana yolu vardır;

1. Basit hesaplama: OEE’Yİ hesaplamanın en kolay yolu tam üretken zamanın, planlanan üretim süresine oranıdır.

OEE = (İyi sayım X İdeal çevrim süresi) / planlanan üretim süresi

 

2. Tercih edilen hesaplama: OEE Hesaplaması, daha önce tartışılan aşağıdaki gibi üç OEE faktörüne bağlıdır. Bu tercih edilen hesaplama yöntemidir, çünkü sadece OEE puanınızı ne kadar iyi yaptığınızı göstermekle kalmaz, aynı zamanda kayıplarınıza neyin neden olduğunu gösteren üç faktörü elde etmiş olursunuz. (kullanılabilirlik, performans ve kalite)

OEE = Kullanılabilirlik X Performans X Kalite